Soms even niet

Een kamer vol mensen. Kennissen en vage bekenden. Een man vertelt een mop, iedereen lacht. Ik heb hem niet goed verstaan en vraag hem de mop te herhalen. Hij komt heel dicht bij me staan en roept de mop nog een keer. Ik doe net of ik het nu wel versta en denk zogenaamd na over de clou. Weer lacht iedereen, maar nu om het feit dat ik de mop niet begrijp. Ik herinner me een artikel, waarin staat dat slechthorende mensen bang zijn om dom gevonden te worden en voel me ineens heel treurig. Ik loop naar een andere kamer om alleen te zijn. Ik sta alleen in die kamer en heb het gevoel dat ik me aanstel. Schaamtevol loop ik terug, maar iedereen is weg. Er ligt een mobiel en een tasje op een tafel en ik weet dat een oude vriendin er nog moet zijn. Ze komt de kamer binnen met een lange man, die heel dicht bij me komt staan. Hij vertelt me dat er een praatgroep van de PvdA bestaat, waar ik mijn problemen bespreken kan. Ik denk: “over m’n lijk”.

Carl Jung was er van overtuigd dat dromen signalen afgaven over de toestand in je onderbewuste. Je kunt er van leren. Deze droom vertelt me dat slachtoffergedrag naar eenzaamheid leidt. U mag er een andere betekenis aan geven, dit is de mijne.

Een paar dagen geleden gebeurde er iets met me. We zaten aan tafel met zes personen en iemand vertelde een verhaal dat ik half verstond en half interpreteerde. Op een gegeven moment begreep ik een wending niet meer. Ik verstond “tien over negen” en in het kader van het onderwerp, zwangerschap, begreep ik het niet meer goed. Het bleek dat de verteller “een tiener van negen” had gezegd. Alom gelach. Doorgaans lach ik mee, maar iets hield me tegen. Misschien een besef dat er om mij gelachen werd en niet om een zeer komisch misverstand. Ook daar kan ik best tegen, maar nu even niet. Ik voelde me niet “neergezet” of zo, nee ik had gewoon geen zin om mee te lachen, want ik vond het niet komisch. De lach doofde langzaam uit en in het bedremmelde stilzwijgen zei ik simpelweg: “het is niet altijd grappig om iets niet goed te verstaan, soms is het gewoon vervelend”. Ik zei het als een feit, niet als een klacht.

Hoe moeten wij ons tot onze eigen slechthorendheid verhouden? Het is een feit dat de communicatie met anderen stroever verloopt en het is van belang om de omstandigheden waarin we communiceren zo gunstig mogelijk te maken. Dat leren we vanzelf, we zullen wel moeten. Dus schaffen we gehoorapparaten aan en allerlei andere apparatuur die het horen tot een zo natuurlijk mogelijke ervaring maken. Nooit een vanzelfsprekende, dat is geweest. Maar hoe gaan we om met de lachende medemens? Meestal lach ik mee, sterker nog, door met lachen te beginnen nodig ik mensen uit dat ook te doen. Het is nou eenmaal vaak komisch. Maar soms niet. En ook dan blijf ik bij mezelf. 

Van Carl Jung geleerd.

Magie

De stad staat garant voor de meedogenloze herrie die gratis mijn apparaten in dendert en ik wantrouw alles wat gratis is,  dus zet ik ze altijd op de stand “omgevingslawaai uit”. Soms, op de fiets gezeten, doe ik ze uit. Dat is een bijzondere ervaring.

Dan ervaar ik  de drukte om me heen als een stomme film waar ik zelf geen deel aan heb, wat natuurlijk een groot gevaar met zich mee brengt, want ik heb er wel degelijk deel aan. Geen afslag nemen zonder goed te kijken dus. Einde waarschuwing, want ik wil het over de ervaring hebben.

De mensen die zich over de stoep bewegen, ergens naar toe, krijgen zonder geluid ineens een dramatische lading. Onwillekeurig komt er begeleidende muziek in me op, meestal iets klassieks en meeslepends. Ik zie de in zichzelf gekeerde, verbaasde, doelbewuste gezichten en begrijp dat ieder mens op de één of andere manier naar het geluk zoekt en dat iedereen intussen tobt met het leven.

De stilte brengt ook magie met zich mee. Neem mijn fietsbel. Ik hoef alleen maar even het palletje naar beneden te drukken en weer los te laten en in de volkomen stilte van deze handeling gaat de fietser voor me aan de kant. En ik hoef er helemaal geen toverspreuk bij te zeggen! Je hebt de wereld in je hand als je geen apparaten in hebt.

Daar denkt de horende anders over. Laatst kreeg ik van vrienden een grote fietsbel cadeau. Ze gaan er blijkbaar van uit dat je zelf de bel goed wilt horen, nou, ik hoorde hem, ook zonder apparaten, het was een regelrecht alarm. Met gepaste trots reed ik voor het eerst de stad in met mijn grote bel en bij de eerste de beste gelegenheid, een vrouw met kind achterop, gaf ik hem van katoen. Het resultaat was verbluffend. De vrouw begon te slingeren, het kind begon te huilen en de fiets eindigde op de stoep tussen de geschrokken voorbijgangers, die mij vervolgens woedend aankeken of ik een misdaad had begaan. Ze hadden iets komisch in mijn stomme film.

Ik reed in stilte naar huis waar ik mijn oude belletje weer op het stuur monteerde. Ik kon het niet nalaten nog even de straat op te gaan om de magie weer te ervaren.

De magie die je van het leven maken kan.